VRAGEN & ANTWOORDEN
|
Hieronder antwoorden op veel gestelde vragen.
Zit je vraag er niet tussen? Neem dan gerust contact met ons op. |
Vragen n.a.v. informatieavond op 12 april 2023
Als fase A niet aan de 50% komt, is het dan helemaal klaar of krijgen de latere fasen nog een kans?
De gemeente en HVC gaan dan in gesprek over waarom het niet gelukt is en of we iets bij kunnen stellen waardoor het wel kan. De subsidie is nog steeds beschikbaar en het doel van HVC en de gemeente blijft om die zo te gebruiken dat zoveel mogelijk mensen van het aardgas kunnen in Klapwijk. Het zou goed kunnen dat we dan naar andere fases gaan kijken bijvoorbeeld, maar veel hangt af van de redenen waarom we de 50% niet halen in fase A.
Wat gebeurt met bewoners met een langlopend energiecontract die overstappen: krijgen zij een boete of niet? Hoe werkt dat?
HVC geeft aan dat het tegenwoordig meestal zo is dat elektriciteit en gas bij dezelfde leverancier zitten. Wanneer je niet van leverancier verandert voor elektriciteit, maar alleen gas omzet naar warmte van HVC, is er geen boete. Verder zullen langlopende contracten op korte termijn steeds minder spelen, omdat deze al een tijdje niet meer af te sluiten zijn (het komt langzaam weer op gang).
Wordt er goed rekening met de bodem in de wijk gehouden? Juist in fase A zijn in het verleden veel problemen geweest met flinke verzakkingen die rioleringen en zelfs gasleidingen hebben gescheurd. Hoe gaat HVC daar rekening mee houden?
HVC houdt hier op verschillende manieren rekening mee in het ontwerp en is in nauw contact met klimaatbestendig klapwijk om alle uitkomsten van geotechnische onderzoeken goed mee te nemen. Maatregelen zijn onder meer de wijze van aansluiten van de woningen zelf: hierbij wordt gekeken naar het toepassen van flexibele aansluitleidingen (die mee kunnen rekken met verzakkingen).
Gaat er in de toekomst een mogelijkheid komen om langdurige energiecontracten af te sluiten (2,3,5 jaar?), of houdt HVC alleen vast aan jaarlijkse tariefcontracten?
Voorlopig biedt HVC alleen de jaarlijkse tarief contracten (aanvulling Warm Klapwijk: dit heeft ook te maken met de ACM. De ACM stelt jaarlijks maximum tarieven voor warmtenetten vast - op deze manier kan HVC elk jaar laten zien dat ze aan de wet voldoen en (ruim) onder het maximum blijven zitten)
Kan fase F (fase 1 van Klimaatbestendig Klapwijk - het noordelijke deel van de wijk dat al af is) niet mee met fase B als er genoeg animo is?
Dit zullen gemeente en HVC in oktober/november 2023 bespreken als we de resultaten van fase A hebben. Het antwoord is dus niet al bij voorbaat ´nee´.
Eerdere vragen ontvangen van leden
Waarom een Belangenvereniging Warm Klapwijk?
Met een verenigingsvorm kan met meer overtuiging de belangen van de leden worden vertegenwoordigd bij de energietransitie van Klapwijk. De belangenvereniging heeft als doel de belangen van de leden te behartigen, heeft echter geen intentie om medespeler, bv financieel in een toekomstig warmtenet te worden.
Waarom Klapwijk?
Klapwijk is een redelijk homogene wijk qua bouw, isolatie en gebruik van warmte. Tevens moet de wijk worden opgehoogd voor ondergrondse leidingen en kan daarbij ruimte worden gemaakt voor een warmtenet. De gemeente moet ook plannen maken voor de overige wijken.
Waarom aardwarmte en niet een andere vorm van duurzame energie, zoals een centrale warmtepomp, of individuele warmtepomp?
Klapwijk wordt verwarmd met individuele gasgestookte verwarming, die warm water voor gebruik (douche- en tapwater) en verwarming levert met een temperatuur van tussen de ca. 60 °C en 75 °C. Aardwarmte of geothermie levert ook deze temperatuur in de woning en daardoor hoeft er zo weinig mogelijk in de woning te worden veranderd. Aardwarmte is in dit deel van Nederland goed mogelijk, met doordringbare en ondoordringbare aardlagen op de goede diepte. Warmtepompen op hogere temperatuur zijn in ontwikkeling, maar verwacht wordt dat de kosten per woning hoger zullen liggen dan de aanleg van een warmtenet. Elektrisch zal qua bekabeling zeker om grotere kabels vragen, en die gaan niet de grond in tijdens het klimaatbestendig maken van de wijk.
Is zo’n warmtenet betrouwbaar qua levering en prijs?
Het is niet het eerste aardwamtenet in Nederland. Producenten hebben geleerd van eerdere boringen. Wayland, die de put wil boren en exploiteren heeft één andere put. Klapwijk zal een relatief kleine afnemer zijn van deze aardwarmte. Het overgrote deel moet naar de glastuinbouw in de omgeving gaan. Bij alle verandering is er ook risico. Dat is met de huidige gaslevering ook. Een prijs hoopt een toekomstig warmtebedrijf, niet Wayland, in 2022 voor te stellen. Uit deze prijs moeten ook onderhoud van het net, de administratie, afschrijving van investering, etc. worden betaald. Of voor de prijs een relatie met energie of met gasprijs wordt gekozen is nog onduidelijk en met de huidige gasprijs wordt dit opeens minder aantrekkelijk, dus aan gas zitten ook prijsrisico’s. Bij een succesvolle boring en start, kan met behoorlijk grote zekerheid warm water worden geleverd, daarnaast is er een reserve warmte leverantie door hetzij een gasgestookte ketel, of een andere vorm van back-up.
Hoe zit nou met die hele warmtelevering dan?
Het begin zal een geothermiebron zijn van één leverancier, Wayland, die wel het hete water levert en de gekoelde retour opneemt, maar niet de verdeling en het warmtenet in de wijk doet. Dat doet of doen het uiteindelijk gekozen warmtebedrijf/beheerder. In die fase zit het project van de gemeente nu, om met verschillende potentiële warmtebedrijven een net, aansluitingen en onderhoud uit te werken. De gemeente heeft gekozen voor publieke bedrijven (Invloed van gemeentes), anders dan private bedrijven als Eneco of Essent. Het gaat wel om individuele leveranciers, waardoor de kans op concurrentie klein en monopolie positie groot is. De Gemeente is parallel bezig aansluitingen met andere geothermie bronnen en de warmteleiding van Rotterdam naar Den Haag te onderzoeken om afhankelijkheid te kunnen spreiden. Dit is niet veel anders dan de huidige gaslevering via Gasunie (levering), Stedin (Netbeheer), private bedrijven (Eneco, Essent, Vattenfall, inkoop/levering/individuele afrekening met afnemende bewoners.)
Er zijn verhalen in de gemeente, over waar het niet goed is gegaan, Pijnacker-Noord, Ypenburg, Purmerend, Keizershof. Hoe zit dat met Klapwijk? Te weinig capaciteit, te duur vergeleken met gas, voor lange tijd vast aan één enkele leverancier die een monopolie positie heeft, etc.
Er wordt geprobeerd te leren van andere projecten en de belangenvereniging gaat ook met verschillende plaatsen, waar het werkt of niet werkt, in gesprek om die ervaringen mee te nemen. Helemaal zonder risico is aardwarmte niet. Er zijn nog veel details te bekijken en mee te nemen in de overwegingen. Klapwijk is qua warmte capaciteit een kleine speler en redelijk fluctuerend met pieken tijdens opwarmen en heel weinig in bijvoorbeeld de zomer. De prijs vraagt om goede lange termijn afspraken, daar wordt over nagedacht en meegenomen in gesprekken met het warmtebedrijf en gemeente. Er zijn twee andere bronnen in gebruik in Pijnacker-Nootdorp, Ammerlaan in Pijnacker-Noord en Duijvestijn in Delfgauw. Beide zijn in bedrijf en het ministerie van Economische Zaken is in een traject voor een permanente vergunning(nu tijdelijk). De bewonersvereniging Delfgauw is hierin actief. De tijdelijke vergunning van Ammerlaan zit ook in dit traject. Echter ergens moeten we allemaal van het gas af.
En wat betekent het voor mij, wanneer ik meega in de geplande energietransitie?
Zoals ook al in de Nieuwsbrief van de gemeente is genoemd, is van het gas af, ook ervan af. Koken moet dan elektrisch, via inductie of gewoon elektrisch. Een inductie kookplaat heeft eigenlijk twee groepen in de meterkast nodig, elektra aangelegd en de kookplaat moet in het keukenblok passen of passend worden gemaakt. Niet alle pannen werken op een inductiekookplaat. De warmwater voorziening wordt door het warmtenet geleverd naar een warmtewisselaar met verschillende secties, waardoor het drink/douche water gescheiden is van de verwarming via radiatoren. De warm water toevoer van het net moet worden aangelegd naar de plaats van de huidige gasketel, waar ook de warmtewisselaar wordt geplaatst, die ongeveer dezelfde afmetingen heeft als een gasketel. En een koud water afvoer terug naar het net.
En wanneer ik absoluut niet van het gas af wil?
Er blijft een gasnet in de wijk liggen en mensen kunnen hierop aangesloten blijven. Tot het moment dat er gewoon geen gas geleverd kan worden en dan is een aansluiting of eigen investering met bv een warmtepomp, of iets anders, ook helemaal voor eigen rekening. Hoe meer bewoners meedoen met het warmtenet, hoe gunstiger de prijs per bewoner uit zal vallen. Er wordt voor een succesvol warmtenet uitgegaan van een deelname van meer dan 75% van de huishoudens.
Wat als alles draait en grote afnemers eruit stappen of failliet gaan?
De grootste afname is door de omliggende tuinders, waar nog geen overeenstemming mee is bereikt, ca 90%. Dit is een risico, dat nog meegenomen moet worden in de evaluaties en een reëel risico vormt. Hierop is nog geen antwoord of visie. Er moet wel een antwoord op komen, net als op een andere risicofactoren van dit project.
Zijn er alternatieven voor aardwarmte?
Er zijn alternatieven, zoals individuele warmtepompen, centrale warmtenet op basis van warmtepomp techniek, energie besparen door bv alle huizen beter te isoleren en van een goedkopere warmtepomp te voorzien, elektrisch verwarmen i.p.v. met gas, etc. Deze opties zijn behoorlijk veel kostbaarder en hebben soms nog grotere consequenties en misschien ook risico’s dan aardwarmte.
Hoe komt de prijs voor de warmte leverantie tot stand? En zal die gekoppeld zijn aan de aardgasprijs?
Het is nog onduidelijk hoe de warmteprijs zal worden berekend. Wanneer eerst de gasprijs gunstig was, zeker lager dan vergelijkbare energie in elektriciteit, dan is dat de afgelopen maanden totaal anders komen te liggen. Ook warmtebedrijven, die geen aardgas gebruiken hebben moeite uit te leggen waar de verhoging van de prijs in gaat zitten. Er zijn ook mogelijkheden om het warmteverbruik te meten en op basis van warmte-eenheden een prijs vast te stellen. Prijs per MegaJoule of per Kilowattuur bv.
Kan ik als bewoner ook zelf wat doen om duurzamer te wonen?
Dat is zeker het geval. Ook erg afhankelijk van wat u besteden wilt. In Klapwijk zijn bijna alle huizen van eenzelfde isolatiestand. Energie besparen is altijd handig en levert direct wat op. Veel kleine beetjes hebben ook een groter effect. Deur in de woonkamer, waar de thermostaat hangt dicht houden. Maar ventilatie open laten. De bouwbasis van de huizen niet te veel beïnvloeden/aanpassen (isoleren van binnenmuren heeft bijvoorbeeld kans op een tussenruimte, waar vocht kan condenseren en schimmels zich kunnen vormen). We genereren heel wat vocht als mensen en vochtige lucht vraagt meer energie om op te warmen en geeft kans op het ontstaan van schimmels. Ook nog eens ongezond. De ventilatie via roosters en bovenlichten horen bij het ontwerp. Kieren en gaten niet, die dichten, tocht strips plaatsen of oude verhardde strips vervangen (voordeur, ramen). Isoleren van het dak. Duurder zijn aanpassingen als bv enkel en dubbel glas door HR++, of beter, te vervangen, koude bruggen te verminderen door bv een geïsoleerde voordeur te laten installeren. Het kooktoestel van gas naar inductie aan te passen, etc.
Als fase A niet aan de 50% komt, is het dan helemaal klaar of krijgen de latere fasen nog een kans?
De gemeente en HVC gaan dan in gesprek over waarom het niet gelukt is en of we iets bij kunnen stellen waardoor het wel kan. De subsidie is nog steeds beschikbaar en het doel van HVC en de gemeente blijft om die zo te gebruiken dat zoveel mogelijk mensen van het aardgas kunnen in Klapwijk. Het zou goed kunnen dat we dan naar andere fases gaan kijken bijvoorbeeld, maar veel hangt af van de redenen waarom we de 50% niet halen in fase A.
Wat gebeurt met bewoners met een langlopend energiecontract die overstappen: krijgen zij een boete of niet? Hoe werkt dat?
HVC geeft aan dat het tegenwoordig meestal zo is dat elektriciteit en gas bij dezelfde leverancier zitten. Wanneer je niet van leverancier verandert voor elektriciteit, maar alleen gas omzet naar warmte van HVC, is er geen boete. Verder zullen langlopende contracten op korte termijn steeds minder spelen, omdat deze al een tijdje niet meer af te sluiten zijn (het komt langzaam weer op gang).
Wordt er goed rekening met de bodem in de wijk gehouden? Juist in fase A zijn in het verleden veel problemen geweest met flinke verzakkingen die rioleringen en zelfs gasleidingen hebben gescheurd. Hoe gaat HVC daar rekening mee houden?
HVC houdt hier op verschillende manieren rekening mee in het ontwerp en is in nauw contact met klimaatbestendig klapwijk om alle uitkomsten van geotechnische onderzoeken goed mee te nemen. Maatregelen zijn onder meer de wijze van aansluiten van de woningen zelf: hierbij wordt gekeken naar het toepassen van flexibele aansluitleidingen (die mee kunnen rekken met verzakkingen).
Gaat er in de toekomst een mogelijkheid komen om langdurige energiecontracten af te sluiten (2,3,5 jaar?), of houdt HVC alleen vast aan jaarlijkse tariefcontracten?
Voorlopig biedt HVC alleen de jaarlijkse tarief contracten (aanvulling Warm Klapwijk: dit heeft ook te maken met de ACM. De ACM stelt jaarlijks maximum tarieven voor warmtenetten vast - op deze manier kan HVC elk jaar laten zien dat ze aan de wet voldoen en (ruim) onder het maximum blijven zitten)
Kan fase F (fase 1 van Klimaatbestendig Klapwijk - het noordelijke deel van de wijk dat al af is) niet mee met fase B als er genoeg animo is?
Dit zullen gemeente en HVC in oktober/november 2023 bespreken als we de resultaten van fase A hebben. Het antwoord is dus niet al bij voorbaat ´nee´.
Eerdere vragen ontvangen van leden
Waarom een Belangenvereniging Warm Klapwijk?
Met een verenigingsvorm kan met meer overtuiging de belangen van de leden worden vertegenwoordigd bij de energietransitie van Klapwijk. De belangenvereniging heeft als doel de belangen van de leden te behartigen, heeft echter geen intentie om medespeler, bv financieel in een toekomstig warmtenet te worden.
Waarom Klapwijk?
Klapwijk is een redelijk homogene wijk qua bouw, isolatie en gebruik van warmte. Tevens moet de wijk worden opgehoogd voor ondergrondse leidingen en kan daarbij ruimte worden gemaakt voor een warmtenet. De gemeente moet ook plannen maken voor de overige wijken.
Waarom aardwarmte en niet een andere vorm van duurzame energie, zoals een centrale warmtepomp, of individuele warmtepomp?
Klapwijk wordt verwarmd met individuele gasgestookte verwarming, die warm water voor gebruik (douche- en tapwater) en verwarming levert met een temperatuur van tussen de ca. 60 °C en 75 °C. Aardwarmte of geothermie levert ook deze temperatuur in de woning en daardoor hoeft er zo weinig mogelijk in de woning te worden veranderd. Aardwarmte is in dit deel van Nederland goed mogelijk, met doordringbare en ondoordringbare aardlagen op de goede diepte. Warmtepompen op hogere temperatuur zijn in ontwikkeling, maar verwacht wordt dat de kosten per woning hoger zullen liggen dan de aanleg van een warmtenet. Elektrisch zal qua bekabeling zeker om grotere kabels vragen, en die gaan niet de grond in tijdens het klimaatbestendig maken van de wijk.
Is zo’n warmtenet betrouwbaar qua levering en prijs?
Het is niet het eerste aardwamtenet in Nederland. Producenten hebben geleerd van eerdere boringen. Wayland, die de put wil boren en exploiteren heeft één andere put. Klapwijk zal een relatief kleine afnemer zijn van deze aardwarmte. Het overgrote deel moet naar de glastuinbouw in de omgeving gaan. Bij alle verandering is er ook risico. Dat is met de huidige gaslevering ook. Een prijs hoopt een toekomstig warmtebedrijf, niet Wayland, in 2022 voor te stellen. Uit deze prijs moeten ook onderhoud van het net, de administratie, afschrijving van investering, etc. worden betaald. Of voor de prijs een relatie met energie of met gasprijs wordt gekozen is nog onduidelijk en met de huidige gasprijs wordt dit opeens minder aantrekkelijk, dus aan gas zitten ook prijsrisico’s. Bij een succesvolle boring en start, kan met behoorlijk grote zekerheid warm water worden geleverd, daarnaast is er een reserve warmte leverantie door hetzij een gasgestookte ketel, of een andere vorm van back-up.
Hoe zit nou met die hele warmtelevering dan?
Het begin zal een geothermiebron zijn van één leverancier, Wayland, die wel het hete water levert en de gekoelde retour opneemt, maar niet de verdeling en het warmtenet in de wijk doet. Dat doet of doen het uiteindelijk gekozen warmtebedrijf/beheerder. In die fase zit het project van de gemeente nu, om met verschillende potentiële warmtebedrijven een net, aansluitingen en onderhoud uit te werken. De gemeente heeft gekozen voor publieke bedrijven (Invloed van gemeentes), anders dan private bedrijven als Eneco of Essent. Het gaat wel om individuele leveranciers, waardoor de kans op concurrentie klein en monopolie positie groot is. De Gemeente is parallel bezig aansluitingen met andere geothermie bronnen en de warmteleiding van Rotterdam naar Den Haag te onderzoeken om afhankelijkheid te kunnen spreiden. Dit is niet veel anders dan de huidige gaslevering via Gasunie (levering), Stedin (Netbeheer), private bedrijven (Eneco, Essent, Vattenfall, inkoop/levering/individuele afrekening met afnemende bewoners.)
Er zijn verhalen in de gemeente, over waar het niet goed is gegaan, Pijnacker-Noord, Ypenburg, Purmerend, Keizershof. Hoe zit dat met Klapwijk? Te weinig capaciteit, te duur vergeleken met gas, voor lange tijd vast aan één enkele leverancier die een monopolie positie heeft, etc.
Er wordt geprobeerd te leren van andere projecten en de belangenvereniging gaat ook met verschillende plaatsen, waar het werkt of niet werkt, in gesprek om die ervaringen mee te nemen. Helemaal zonder risico is aardwarmte niet. Er zijn nog veel details te bekijken en mee te nemen in de overwegingen. Klapwijk is qua warmte capaciteit een kleine speler en redelijk fluctuerend met pieken tijdens opwarmen en heel weinig in bijvoorbeeld de zomer. De prijs vraagt om goede lange termijn afspraken, daar wordt over nagedacht en meegenomen in gesprekken met het warmtebedrijf en gemeente. Er zijn twee andere bronnen in gebruik in Pijnacker-Nootdorp, Ammerlaan in Pijnacker-Noord en Duijvestijn in Delfgauw. Beide zijn in bedrijf en het ministerie van Economische Zaken is in een traject voor een permanente vergunning(nu tijdelijk). De bewonersvereniging Delfgauw is hierin actief. De tijdelijke vergunning van Ammerlaan zit ook in dit traject. Echter ergens moeten we allemaal van het gas af.
En wat betekent het voor mij, wanneer ik meega in de geplande energietransitie?
Zoals ook al in de Nieuwsbrief van de gemeente is genoemd, is van het gas af, ook ervan af. Koken moet dan elektrisch, via inductie of gewoon elektrisch. Een inductie kookplaat heeft eigenlijk twee groepen in de meterkast nodig, elektra aangelegd en de kookplaat moet in het keukenblok passen of passend worden gemaakt. Niet alle pannen werken op een inductiekookplaat. De warmwater voorziening wordt door het warmtenet geleverd naar een warmtewisselaar met verschillende secties, waardoor het drink/douche water gescheiden is van de verwarming via radiatoren. De warm water toevoer van het net moet worden aangelegd naar de plaats van de huidige gasketel, waar ook de warmtewisselaar wordt geplaatst, die ongeveer dezelfde afmetingen heeft als een gasketel. En een koud water afvoer terug naar het net.
En wanneer ik absoluut niet van het gas af wil?
Er blijft een gasnet in de wijk liggen en mensen kunnen hierop aangesloten blijven. Tot het moment dat er gewoon geen gas geleverd kan worden en dan is een aansluiting of eigen investering met bv een warmtepomp, of iets anders, ook helemaal voor eigen rekening. Hoe meer bewoners meedoen met het warmtenet, hoe gunstiger de prijs per bewoner uit zal vallen. Er wordt voor een succesvol warmtenet uitgegaan van een deelname van meer dan 75% van de huishoudens.
Wat als alles draait en grote afnemers eruit stappen of failliet gaan?
De grootste afname is door de omliggende tuinders, waar nog geen overeenstemming mee is bereikt, ca 90%. Dit is een risico, dat nog meegenomen moet worden in de evaluaties en een reëel risico vormt. Hierop is nog geen antwoord of visie. Er moet wel een antwoord op komen, net als op een andere risicofactoren van dit project.
Zijn er alternatieven voor aardwarmte?
Er zijn alternatieven, zoals individuele warmtepompen, centrale warmtenet op basis van warmtepomp techniek, energie besparen door bv alle huizen beter te isoleren en van een goedkopere warmtepomp te voorzien, elektrisch verwarmen i.p.v. met gas, etc. Deze opties zijn behoorlijk veel kostbaarder en hebben soms nog grotere consequenties en misschien ook risico’s dan aardwarmte.
Hoe komt de prijs voor de warmte leverantie tot stand? En zal die gekoppeld zijn aan de aardgasprijs?
Het is nog onduidelijk hoe de warmteprijs zal worden berekend. Wanneer eerst de gasprijs gunstig was, zeker lager dan vergelijkbare energie in elektriciteit, dan is dat de afgelopen maanden totaal anders komen te liggen. Ook warmtebedrijven, die geen aardgas gebruiken hebben moeite uit te leggen waar de verhoging van de prijs in gaat zitten. Er zijn ook mogelijkheden om het warmteverbruik te meten en op basis van warmte-eenheden een prijs vast te stellen. Prijs per MegaJoule of per Kilowattuur bv.
Kan ik als bewoner ook zelf wat doen om duurzamer te wonen?
Dat is zeker het geval. Ook erg afhankelijk van wat u besteden wilt. In Klapwijk zijn bijna alle huizen van eenzelfde isolatiestand. Energie besparen is altijd handig en levert direct wat op. Veel kleine beetjes hebben ook een groter effect. Deur in de woonkamer, waar de thermostaat hangt dicht houden. Maar ventilatie open laten. De bouwbasis van de huizen niet te veel beïnvloeden/aanpassen (isoleren van binnenmuren heeft bijvoorbeeld kans op een tussenruimte, waar vocht kan condenseren en schimmels zich kunnen vormen). We genereren heel wat vocht als mensen en vochtige lucht vraagt meer energie om op te warmen en geeft kans op het ontstaan van schimmels. Ook nog eens ongezond. De ventilatie via roosters en bovenlichten horen bij het ontwerp. Kieren en gaten niet, die dichten, tocht strips plaatsen of oude verhardde strips vervangen (voordeur, ramen). Isoleren van het dak. Duurder zijn aanpassingen als bv enkel en dubbel glas door HR++, of beter, te vervangen, koude bruggen te verminderen door bv een geïsoleerde voordeur te laten installeren. Het kooktoestel van gas naar inductie aan te passen, etc.